«أَعِذْنَا مِنْ سَخَطِكَ وَ أَجِرْنَا مِنْ عَذَابِك‏؛ خدایا از خشمت ما را پناه بده و از عذابت‏ نجاتمان ببخش»
خشم دو کاربرد متفاوت دارد گاه خشم و غضب درباره حالت نفسانی انسانی به کار رفته و گاه این واژه به خداوند نسبت داده می‌شود. خشم در انسان حالتی نفسانی است که به هیجان آمدن احساسات و عواطف منشا خشم انسانی می‌باشد و چهره را برافروخته می‌سازد این معنا از خشم در خداوند تصور نمی شود زیرا خداوند جسم نیست و انفعال و متاثر شدن در خدا راه ندارد بلکه منظور از سخط و غضب خداوند، به معنای فرستادن عقوبت است(ترجمه مفردات الفاظ قرآن: ج‌۲ ص۱۹۸).
خداوند در آیات 54 به بعد سوره زخرف نمونه ای از خشم عقوبتی خود را بیان کرده است که بدین گونه که «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعِينَ؛ پس فرعون قوم خود را سبك شمرد و آنان او را اطاعت كردند زيرا آنان قومى فاسق بودند پس چون ما را به خشم آوردند، از آنان انتقام گرفتيم و همه آنان را غرق كرديم».
در آیات قرآن و روایات راهکارهایی برای در امان ماندن از خشم و عذاب خدا بیان شده است که در ادامه به برخی از آنان اشاره می شود:
1- توحید: هنگامى كه امام رضا ع به نيشابور رسيد راويان حديث نزد او جمع شدند و عرض كردند براى ما روايتى بگو كه از محضر تو استفاده نماييم. امام رضا ع فرمود: از پدرم موسى بن جعفر ع شنيدم كه فرمود: از پدرم جعفر بن محمّد ع شنيدم كه فرمود: از پدرم محمّد بن على ع شنيدم كه فرمود: از پدرم على بن حسين ع شنيدم كه فرمود: از پدرم حسين بن على ع شنيدم كه فرمود: از پدرم امير مؤمنان على بن ابى طالب ع شنيدم كه فرمود: از پيامبر خدا ص شنيدم كه فرمود: از جبرئيل ع شنيدم كه فرمود: «لا إله الّا اللَّه» دژ و پناهگاه من است؛ هر كه به دژ من درآيد از عذاب من آسودگى يابد. وقتی كه مركب امام ع به راه افتاد امام ع ندا برآورد كه «لا إله الّا اللَّه» مى‏بايست با شرايط آن باشد و من از شرايط آن هستم(ثواب الأعمال: ص6 ).
2- ولایت امیرالمومنین ع: امام رضا ع فرمود كه خداوند مي فرمايد ولايت علىّ بن ابى طالب حصن و دژ محكم من است، هر كس در آن داخل شود از عذاب من ايمن خواهد بود(عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج‏2 ص136).
3- عمل نیک: خداوند متعال در آیه 89 سوره نمل فرموده «مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا وَهُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ؛ کسانی که در قیامت کار نیکو آورند پاداش بهتر از آن یابند و در آن روز از هول و هراس ایمن باشند». نکته قابل دقت در آیه این است که خداوند شرط ایمنی از عذاب و خشم خود را انجام عمل نیک قرار نداده است بلکه عمل نیکی که در این دنیا با گناهان از بین نرود و انسان بتواند آن عمل را در روز قیامت به همراه داشته باشد.
چکیده: یکی از سیره های معصومان ع در دعاهای خود پناه بردن به خداوند از خشم و غضب وی می باشد که خشم در خداوند غیر از خشم بشری است و به معنای عقوبت الهی می باشد. توحید، ولایت امیرالمومنین ع و عمل نیک از جمله اموری است که انسان را از خشم و غضب الهی باز می دارند.