اهمیت و جایگاه ماه مبارک رمضان در اسلام

ماه رمضان یکی از ماه های قمری است و بر اساس برخی روایات، ماه رمضان، به عنوان آغاز سال جدید قمری محسوب می شود. مرحوم سید بن طاووس قائل به این است که ماه رمضان، ابتدای سال معنوی و عبادی است. و روایاتی که دلالت می کند بر شروع سال جدید با ماه رمضان را در کتاب شریف «اقبال الاعمال» جمع آوری کرده اند.(1) به هرحال ماه رمضان تنها ماهی است که در قرآن کریم به صراحت از آن یاد شده است:« شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ..»(2)
در روایات اهل بیت (ع) نیز از این ماه به بزرگی و عظمت یاد شده است.رسول خدا(ص) فرمود: « ماه رمضان، سیّد و آقای ماه ها است و در این ماه شبی است که از هزار ماه برتر است.»(3) مهمترین کتب آسمانی در ماه مبارک رمضان نازل شده است. چنانچه در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند:« تورات در ششم ماه رمضان ، انجیل در دوازدهم، زبور در هجدهم ماه رمضان و قرآن در شب قدر نازل شده است. (4)
مهمترین عمل واجب در ماه رمضان،گرفتن روزه است. روزه ماه رمضان به عنوان یکی از ستونهای پنجگانه دین اسلام معرفی شده است. امام باقر(ع) فرمود: «اسلام بر پنج چیز بنا شده است،بر نماز،زکات،حج،روزه و ولایت.»(5) بنابر تصریح قرآن کریم در تمام ادیان الهی روزه گرفتن وجود داشته است:«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون‏.»(6) روزه بر تمام امتها، واجب بوده است و همانگونه که از روایات مشخص است تعداد روز هایی که امتهای پیشین روزه می گرفتند بیشتر از سی روز بوده است. چنانچه در روایتی نقل شده است که : شخص یهودی نزد رسول خدا (ص) آمد و چندین سؤال از حضرت پرسید از جمله اینکه: « چرا خدا بر امت شما سی روز روزه گرفتن را واجب کرده است در حالیکه بر امتهای پیشین، بیشتر از این واجب بوده است؟».(7) ولی بنابر روایتی که از امام صادق (ع) نقل شده است روزه ماه رمضان در میان امتهای گذشته فقط بر انبیاء واجب بوده است و بر امتها واجب نبوده است و یکی از امتیازهای امت رسول خدا (ص) بر سایر امتها این است که روزه ماه رمضان هم بر رسول خدا (ص) و هم بر امت ایشان، واجب شده است.(8) و امت رسول خدا (ص) به تفضل الهی در رتبه انبیاء قرار گرفته است.

1- اقبال الاعمال،ج 1،ص 4.
2- سوره بقره، آیه 185.
3- اصول کافی،ج 4،ص67.
4- تهذیب الاحکام، ج 4،ص193.
5-اصول کافی،ج 4 ص 62.
6- سوره بقره،آیه 183.
7- من لا یحضره الفقیه، ج 2 ،ص 74.
8- همان، ج 2، ص 99.