فایل تصویری برای این مطلب موجود نیست
سومین عاملی را که از کلمات سیدالشهداء می‌توان استقصاء کرد و به دست آورد که از عوامل رویگردان شدن از امام علیه السلام و حمایت او است بحث شیطان است.
امام، روز عاشورا در یکی از فرمایشاتشان فرمودند:
... کشتن فرزندان پیامبر را اراده کرده‌اید چرا که شیطان بر شما مستولی شده است...
از این عبارت استفاده می‌شود که یکی از دلایل رویگرداندن و جا زدن آن‌ها استحواذ شیطان است، لذا لازم است شیطان را بشناسیم. بدانیم که چه کاری می‌کند و بدانیم که چطور کارش را انجام می‌دهد.
شیطان از ماده شَطن گرفته شده است و به معنای تمرد و عصیان است و نافرمانی کردن و بر هر موجودی که از صاحبش تمرد و عصیان کند شیطان می‌گویند. معنای اصطلاحی شیطان علم شده است برای آن موجودی که انسان‌ها را گمراه می‌کند. اگر کسی تابع شیطان شد می‌شود اولیاء الشیطان و رفیق شیطان. نتیجه این تابعیت می‌شود حزب الشیطان بودن در مقابل حزب الله.
ما راجع به شیطانی صحبت می‌کنیم که همان ابلیس است.
حقیقت ابلیس از جن است. (سوره مبارکه کهف آیه 50): همه ملائکه سجده کردند مگر ابلیس که ابلیس از طایفه جنیان است. به خاطر اینکه سجده نکرد از دایره اطاعت خدا خارج شد و متمرد شد. به همین جهت به او گفته می‌شود شیطان.
شیطان به حضرت حق عرض کرد(اعراف/14) (قالَ اَنظِرنی اِلی یَومِ یُبعَثُونَ قالَ اِنَّکَ مِنَ المُنظَرینَ) به من مهلت بده تا روز قیامت. حضرت حق هم فرمود به تو مهلت می‌دهم و تو از مهلت داده شدگان خواهی بود(نه تا روز قیامت). در جای دیگر فرمودند(ص/80و81- حجر37 و38) (قالَ فَاِنَّکَ مِنَ المُنظَرینَ اِلی یَومِ الوَقتِ المَعلُومِ) ما به تو فرصت دادیم تا آن زمان خاص مهلت داری. در روایات و در تفسیر می‌گویند مراد از وقت معلوم ظهور امام زمان علیه السلام است. امام زمان که بیاید آن‌هایی که در آن زمان هستند برای همیشه از شر شیطان خلاص می‌شوند. معلوم نیست که بنده و شما هم باشیم.
سوره مبارکه ذاریات آیه 56 (وَ ما خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ اِلّا لِیَعبُدُونَ) خلق نکردم جن و انسان را مگر برای پرستش. سوره مبارکه جن آیه 14 (وَ اَنّا مِنّا مُسلِمُونَ وَ مِنّا القاسِطُونَ) یک طایفه‌ای از ما هستند که نسبت به خداوند تسلیم شده‌ایم و یک عده‌ای از ما هستند که تسلیم خدا نشده‌اند و تمرد از خدا دارند.
شیطان موجودی است که شما را می‌بیند ولی دیده نمی‌شود. سوره مبارکه اعراف آیه 27 (اِنَّه یَراکُم هُوَ وَ قَبیلُه مِن حَیثُ لا تَرَونَهُم) او و هم‌کیشان او شما را می‌بینند از جایی که شما آن‌ها را نمی‌بینید.
خداوند می‌فرماید شیطان دشمن است. سوره مبارکه بقره آیه 208 (وَ لا تَتِّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیطانِ اِنَّه لَکُم عَدُوٌّ مُبینٌ) از گام‌های شیطان پیروی نکنید او دشمن آشکار شما است. بعد هم به ما دستور می‌دهد در سوره مبارکه فاطر آیه6 که او دشمن شما است (اِنَّ الشَیطانَ لَکُم عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً) حالا که او دشمن است شما هم با او دشمنی کنید.
در سوره مبارکه ص آیه 83 می‌فرماید (فَبِعِزَّتِکَ لَاُغوِیَنَّهُم اَجمَعینَ) دشمن است و در درشمنی خودش هم قسم یاد کرده است که به عزتت قسم من همه را اغواء می‌کنم. هدف او هم از این اغواء و دشمنی، گمراه کردن است. سوره مبارکه نساء آیه 6 (وَ یُریدُ الشَّیطانُ اَن یُضِلَّهُم ضَلالاً بَعیداً) شیطان می‌خواهد آن‌ها را در گمراهی دوری قرار بدهد. می‌خواهد گمراه کند یعنی از راه حق ببرد به راه ناحق.
سوره مبارکه فاطر آیه 6 (اِنَّما یَدعُو حِزبَه لِیَکُونَ مِن اَصحابِ السَّعیرِ) آنقدر ادامه می‌دهد تا شما بشوید حزب شیطان و بروید به جهنم و جزء اصحاب سعیر بشوید.
در مورد شیطان در سوره مبارکه نساء آیه 76 می‌فرماید به اینکه (اِنَّ کَیدَ الشَّیطانِ کانَ ضَعیفاً) حیله‌های شیطان خیلی ضعیف است. درست است که حیله‌های او ضعیف است اما خیلی‌ها را گمراه کرده است. در سوره مبارکه یس آیه 62 آمده است (وَ لَقَد اَضَلَّ مِنکُم جِبِلّاً کَثیراً اَفَلَم تَکُونُوا تَعقِلُونَ) و از شما انسان‌ها تعداد زیادی را گمراه کرده است، آیا باز هم نمی‌اندیشدید؟
نحوه عملکرد او بر آن موجوداتی که به آن‌ها ضربه می‌زند فقط دعوت است. خدا به یک عده‌ای در قیامت می‌گوید چرا به این گمراهی کشیده شدید؟ کارتان چرا به اینجا کشید؟ در قیامت به خدا می‌گویند شیطان باعث شد. او بر ما تسلط داشت. شیطان می‌گوید: (وَ ما کانَ لی عَلَیکُم مِن سُلطانٍ) اصلا من تسلطی بر شما نداشتم. من سلطنتی بر شما نداشتم. تنها سلطه من بر شما این بود که (اِلّا اَن دَعَوتُکُم فَاستَجَبتُم لی) من به شما گفتم می‌آیید؟ شما هم گفتید بله.
عامل موفقیت شیطان زمان غفلت است. لذا قرآن کریم نهی می‌کند و می‌فرماید(اعراف/205) (وَ لاتَکُن مِنَ الغافِلینَ) از گروه غافلان مباش.
. اما شیطان تسلطش کجا هست؟ سوره مبارکه زخرف آیه 36 (وَ مَن یَعشُ عَن ذِکرِ الرَّحمانِ نُقَیِّض لَه شَیطاناً فَهُوَ لَه قَرینٌ) و کسی که غفلت بکند از ذکر و یاد خداوند ما شیطانی را بر او مستولی می‌کنیم و او رفیق همیشگی او می‌شود. قرین او می‌شود. سوره مبارکه نساء آیه 27 (وَ مَن یَکُنِ الشَّیطانُ لَه قَریناً فَساءَ قَریناً) اگر شیطان همنشین کسی شد بد همنشینی است.
ما چهار دشمن داریم. یکی نفس ما است. یکی شیاطین الجن هستند. یکی شیاطین الانس هستند یعنی همان دوست ناباب و یکی هم دنیا است. این چهار تا دشمنان اصلی ما هستند. ولی بستری که این‌ها بتوانند بر ما تسلط پیدا کنند غفلت است.
در قرآن کریم به سه گروه از انسان‌ها، شیطان اطلاق شده است. یکی از شیاطین الانس به حسب سوره مبارکه بقره آیات 13 و14 منافقین هستند (وَ اِذا قیلَ لَهُم آمِنُوا کَما آمَنَ النّاسُ قالُوا اَ نُؤمِنُ کَما آمَنَ السُّفَهاءُ اَلا اِنَّهُم هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکِن لایَعلَمُونَ وَ اِذا لَقُوا الّذینَ آمَنُوا قالُوا آمَنّا وَ اِذا خَلَوا اِلی شَیاطینِهِم قالُوا اِنّا مَعَکُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِئُونَ) یک طایفه‌ای از مردم هستند که وقتی به آن‌ها گفته می‌شود ایمان بیاورید می‌گویند مثل آدم‌های ابله ایمان بیاوریم؟
برای منافق سه علامت وجود دارد. پیغمبر ما فرموده‌اند اگر این سه خصوصیت در کسی باشد منافق است اگر چه نماز بخواند، اگر چه که روزه بگیرد و اگر چه که فکر کند اهل ایمان است. یک: دروغ بگوید. دروغگو منافق است. دو: خیانتکار. سه: خلف وعده و پیمان شکستن.
به ساحران و جادوگران هم شیطان اطلاق می‌شود. سوره مبارکه بقره آیه 102 (وَ ما کَفَرَ سُلَیمانُ وَ لکِنَّ الشَّیاطینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النّاسَ السِحرَ) سلیمان کافر نشد، آن جادوگران بودند که کفر ورزیدند. در اینجا به جادوگران، شیطان گفته شده است.
گروه سوم در سوره مبارکه انعام آیه 112 آمده است. اغفال‌گران و فریب‌دهندگان کسانی هستند که قرآن کریم از آن‌ها به نام شیطان یاد می‌کند. (وَ کَذلِکَ جَعَلنا لِکُلِّ نَبیٍّ عَدُوّاً شَیاطینَ الاِنسِ وَ الجِنِّ یُوحی بَعضُهُم اِلی بَعضٍ زُخرُفَ القَولِ غُرُوراً) برای هر پیغمبری دشمنی هست، کسانی که اغواء می‌کنند در مقام حق. این‌ها شیطان هستند یعنی همان رفیق ناباب.
