بسم اللّه الرحمن الرحیم
« اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ وَأَمِينِكَ وَصَفِيِّكَ وَحَبِيبِكَ وَخِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ، وَحافِظِ سِرِّكَ، وَمُبَلِّغِ رِسالاتِكَ أَفْضَلَ وَأَحْسَنَ وَأَجْمَلَ وَأَكْمَلَ وَأَزْكىٰ وَأَنْمىٰ وَأَطْيَبَ وَأَطْهَرَ وَأَسْنىٰ وَأَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ وَتَحَنَّنْتَ وَسَلَّمْتَ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْ عِبادِكَ وَأَ نْبِيائِكَ وَرُسُلِكَ وَصِفْوَتِكَ وَأَهْلِ الْكَرامَةِ عَلَيْكَ مِنْ خَلْقِكَ؛»؛ « خدایا، درود فرست بر محمّد بنده و فرستاده‌ات و امین و یار صمیمی و محبوب و برگزیده‌ات و حافظ راز و رساننده پیام‌هایت، درودی برترین و بهترین و زیباترین و کامل‌ترین و پاکیزه‌ترین و پر نماترین و دلپسندترین و پاک‌ترین و بلندترین و بیشترین درودی که فرستادی و برکت دادی و ترحم نمودی و مهر ورزیدی و سلام دادی بر یکی از بندگان و پیامبران و رسولان و برگزیدگان و اهل کرامت از آفریده‌هایت؛».
صلوات بر پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله)
در این فراز از دعا، صلوات و درودی خاص بر پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله) بیان شده است که علاوه بر تعلیم این گونه صلوات به بندگان، شایستگی ها و خصوصیات حضرت ختمی مرتب (صلّی اللّه علیه و آله) بیان می شود که برای شناخت این مقام والا بررسی این فراز از دعا ضروری و نیاز است.
با زبان صلوات و درود، هشت ویژگی برای رسول خدا (صلّی اللّه علیه و آله) بیان شده است. قبل از بررسی این ویژگی ها، در مورد آثار و برکات صلوات بر پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان (علیهم السلام) مطالبی تقدیم می گردد.
اهمیت و آثار صلوات
در روایات اهل بیت (علیهم السلام) جایگاه ویژه ای برای ذکر شریف صلوات بیان کرده اند همچنین آثار و برکات فراوانی برای این ذکر مطرح شده است. دانستن جایگاه و آثار این ذکر نقش مؤثری در ترغیب و تشویق بندگان برای گفتن این ذکر دارد. از این رو روایاتی در مورد اهمیت و آثار این ذکر آورده می شود.

سنگین ترین و شریف ترین اعمال
محمد بن مسلم از امام باقر يا امام صادق(علیهما السلام) نقل می کند: «مَا فِي الْمِيزَانِ شَيْ‏ءٌ أَثْقَلَ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَتُوضَعُ أَعْمَالُهُ فِي الْمِيزَانِ فَتَمِيلُ بِهِ فَيُخْرِجُ ص الصَّلَاةَ عَلَيْهِ فَيَضَعُهَا فِي مِيزَانِهِ فَيَرْجَحُ بِهِ.»(1)؛ در ترازوی سنجش اعمال (در قیامت) چیزی سنگین تر از صلوات بر محمّد و آل محمّد نیست، کسانی هستند که اعمالشان را در ترازوی سنجش عمل می گذارند، سبک و ناچیز است سپس صلوات بر آن حضرت را بیرون آورده و بر آن می نهند سنگینی می کند و برتری می یابد.
از امام حسن عسکري (علیه السلام) نقل شده است: « إِنَّ أَشْرَفَ أَعْمَالِ الْمُؤْمِنِينَ فِي مَرَاتِبِهِمُ الَّتِي قَدْ رُتِّبُوا فِيهَا مِنَ الثَّرَى إِلَى الْعَرْشِ الصَّلَاةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ اسْتِدْعَاءُ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ رِضْوَانِهِ لِشِيعَتِهِمُ الْمُتَّقِينَ وَ اللَّعْنُ لِلْمُتَابِعِينَ لِأَعْدَائِهِمُ الْمُجَاهِرِينَ الْمُنَافِقِين‏ »(2)؛ به درستي كه شر يف‌‌ترين كارهاي اهل ايمان در جايگاه‌هايي كه از زمين تا عرش در آن قرار گرفته اند‌، ‌صلوات بر محمد و خاندان پاك آن حضرت و طلب رحمت برای شیعیان و لعن برای پیروان دشمنان ایشان است.
نور قبر و قيامت
رسول خدا (صلّی اللّه علیه و آله) فرمودند: « أَكْثِرُوا الصَّلَاةَ عَلَيَّ فَإِنَّ الصَّلَاةَ عَلَيَّ نُورٌ فِي الْقَبْرِ وَ نُورٌ عَلَى الصِّرَاطِ وَ نُورٌ فِي الْجَنَّةِ. » (3) (بر من زياد صلوات بفرستيد، به درستي كه صلوات بر من نور است در قبر‌، نور است بر صراط‌، و نيز نور است در بهشت).
معادل تسبيح و تهليل و تكبير
: امام رضا (علیه السلام) فرمودند: « الصَّلَاةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ التَّسْبِيحَ وَ التَّهْلِيلَ وَ التَّكْبِيرَ.»(4) (صلوات بر محمد و آله محمد،‌ نزد خداي عزوجل معادل سبحان الله گفتن‌،‌ لا اله الا الله گفتن‌ و الله اكبر گفتن است).
پاک شدن گناهان
ابوحمزه مي‌گويد: از امام صادق (علیه السلام) پرسيدم ثواب شخصي كه بر پيامبر خدا (ص)درود بفرستد چيست ؟
حضرت فرمود: «الخروج من الذنوب. والله! كهيئة يوم ولدته أمه»(5)(به خدا سوگند همانند روزي كه مادر او را به دنيا آورده‌، از گناهان پاك و خارج مي‌شود).
همچنین امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى مَا يُكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْيُكْثِرْ مِنَ الصَّلَوَاتِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَإِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً»(6)؛ هرکس چاره و راهی برای جبران گناهان خود ندارد، بسیار بر محمد و آل او صلوات بفرستد؛ چراکه صلوات گناهان را نابود می کند.
رسيدن به عافيت
رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله): « مَنْ صَلَّى عَلَيَّ مَرَّةً فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ بَاباً مِنَ الْعَافِيَة » (7)؛ هر كه بر من صلوات بفرستد خداي متعال دري از عافيت به رويش مي‌گشايد.
برآورده شدن حاجات
رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله): « مَنْ صَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ مِائَةَ مَرَّةٍ قَضَى اللَّهُ لَهُ مِائَةَ حَاجَة »(8)؛هر كه صد مرتبه بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد‌، خداي متعال صد حاجت او را برآورده مي‌كند.
از بين رفتن نفاق
رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله): « الصَّلَاةُ عَلَيَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي تَذْهَبُ بِالنِّفَاقِ. » (9)صلوات بر من و خاندانم دورويي را از بين مي‌برد.
پاداش شهدا
رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله): «مَنْ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَ اثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ شَهِيداً وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّه‏ »(10) تهر كس بگويد اللهم صل علي محمد و آل محمد‌، خداوند پاداش هفتاد و دو شهيد را به او مي‌دهد و از گناهانش خارج می شود مانند روزی که از مادر متولد شده است.
البته آثار و برکات صلوات بر پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله) بسیار زیاد و متنوع است که برای اطلاع از آنها می توان به کتاب گرانقدر بحار الانوار جلد 91 ، باب « فضل الصلاة على النبي و آله صلى الله عليهم أجمعين و اللعن على أعدائهم‏» مراجعه نمود.
در نوشتار بعد، مقام و جایگاه پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله) که در این فراز آمده، بررسی می گردد.

_____________
(1) کافی، ج2، ص494.
(2) بحار الانوار،ج91، ص62.
(3) همان، ج 79، ص64.
(4) عیون اخبار الرضا (علیه السلام)،ج1،ص294.
(5) معانی الاخبار، ص368.
(6) امالی صدوق، ص73.
(7) جامع الاخبار، ص59.
(8) نوادر راوندی، ص16.
(9) کافی ، ج2، ص492.
(10) جامع الاخبار، ص59.