بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمینَ وَ الصَّلاةُ وَ السَّلامُ عَلی خَیرِ خَلقِه مُحَمَّدٍ وَ عَلی عِترَتِهِ الطّاهِرینَ وَ اللَّعنُ الدائِمُ عَلی اَعدائِهِم اَجمَعینَ مِنَ الآنَ إلی لِقاءِ یَومِ الدّینِ آمّینَ یا رَبَّ العالَمینَ
یکی از مؤلفه‌های سازنده جامعه شایسته بر مبنای اصل اخوت، صبر است.
صبر به سه بخش تقسیم می‌شود: صبر در اطاعت (مقام تکلیف)، صبر در گرفتاری‌ها، صبر در مقابل گناه.
وقتی پیامبر عظیم الشأن اسلام، رسالتشان را اظهار کردند، قریش خدمت جناب ابو طالب رفتند و زبان به تهدید و تطمیع گشودند. پاسخ پیامبر ما در مقام صبر در تکلیف این بود: "لَوْ وُضِعَتِ الشَّمْسُ فِي يَمِينِي وَ الْقَمَرُ فِي شِمَالِي مَا تَرَكْتُ هَذَا الْقَوْلَ حَتَّى أُنْفِذَهُ أَوْ أُقْتَلَ دُونَهُ؛ اگر خورشید را در دست راست من بگذارید که نمی‌توانید و ماه را در دست چپ من قرار بدهید، من از این مأموریت دست بر نمی‌دارم تا اینکه بتوانم این مأموریت را به پایان برسانم و باعث نشر و ترویج دین بشوم یا در مسیر تکلیفم کشته شوم"
عبادت، وسیله‌ای است برای ملاقات خدا و برای اینکه یک عبادت به کمال برسد، سه مراقبت و به اصطلاح اخلاقی، سه صبوری لازم دارد.
اول: صبر یا مراقبت قبل از عمل.
دوم: صبوری و مراقبت در حین عمل.
سوم: صبر بعد از عمل است.
اگر کسی در مسأله عبادت، این سه نوع صبوری را انجام داد ثمراتی برای او دارد:
ثمره اول: مشمول رحمت حضرت حق می‌شود.
یکی از مواضع رحمت خداوند در جایی است که انسان، صبوری در اطاعت باشد. در سوره آل عمران آیه 132 می‌فرماید: "وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛ و خدا را فرمان ببرید و از پیغمبر اطاعت کنید تا شاید مشمول رحمت خدا بشوید."
ثمره دوم: به رستگاری می‌رسد.
در سوره نور آیه 52 می‌فرماید: "وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَخْشَ اللَّهَ وَ يَتَّقْهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ؛ کسی که خدا و پیامبر را تبعیت کند و خشیت از خداوند داشته باشد و در مقابل خداوند، تقوا پیشه کند، رستگار است."
ثمره سوم: محشور شدن با اولیاء خدا است.
در سوره نساء آیه 69 می‌فرماید: "وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ؛ کسی که از خدا و پیامبر تبعیت و اطاعت کند، با کسانی که خداوند به آن‌ها نعمت داده است محشور می‌شود. خداوند به انبیاء، صدیقین، شهدا و صالحان نعمت داده است."
ثمره چهارم: کسانی که صبوری داشته باشند، خدایی می‌شوند.
در قرآن می‌فرماید: در حدیث قدسی آمده است: "عَبدِی! أَطِعنِی أَجعَلُکَ مَثَلِی؛ بنده من! مرا اطاعت کن تا من تو را مَثَل خودم قرار بدهم."یعنی: من زنده‌ای هستم که نمی‌میرم. تو را هم زنده‌ای که نمی‌میرد قرار می‌دهم. من بی‌نیازی هستم که محتاج نمی‌شوم. تو را بی‌نیازی قرار می‌دهم که اصلاً محتاج نمی-شود.
دومین نوع صبر، صبر بر معصیت است که بالاترین صبر است.
صبر در معصیت به این معنا است که انسان علی‌رغم میل باطنی‌اش از محرمات و گناهانی که مقدماتش فراهم است اجتناب می‌کند و دست رد بر سینه نفس سرکش می‌زند و به تقاضای آن جواب منفی می‌دهد. صبر در معصیت، کار سختی است.
امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: "الصَّبْرُ صَبْرَانِ صَبْرٌ عِنْدَ الْمُصِيبَةِ حَسَنٌ جَمِيلٌ وَ أَحْسَنُ مِنْ ذَلِكَ الصَّبْرُ عِنْدَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْكَ؛ صبر دو نوع است. صبر در مقابل مصیبت‎‌ها بسیار خوب است و بهتر از آن، این در مقابل آنچه است که خداوند بر تو حرام کرده، مقاوت کنی."
رسول گرامی(ص) فرموده‌اند: "أَشْجَعُ النَّاسِ مَنْ غَلَبَ هَوَاهُ؛ شجاع‌ترین مردم کسی است که در مقابل معصیت بایستد."
پیامبر فرمودند: در قیامت مردمانی را می‌آورند که در پرونده اعمالشان به قدری عمل خیر بسیاری نوشته است اما خداوند امر می‌کند که آنان را به جهنم ببرند. از رسول خدا(ص) سؤال کردند: این‌ها نماز می‌خواندند؟ حضرت فرمودند: "كَانُوا يُصَلُّونَ وَ يَصُومُونَ وَ يَأْخُذُونَ وَهْناً مِنَ اللَّيْلِ؛ نماز می‌خواندند و روزه می-گرفتند و اهل عبادت در شب بودند. ولی حلال و حرام را مراعات نمی‌کردند."