هر که بامش بیش، برفش بیشتر

﴿يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرً﴾
ترجمه) ای همسران پیامبر! هرکس از شما کار بسیار زشت آشکاری مرتکب شود [قطعاً پیوند همسری با پیامبر به او مصونیّت نمی دهد، بلکه] عذاب برای او دو چندان خواهد شد، و این [کار] بر خدا آسان است.
هر که بامش بیش، برفش بیشتر
همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) به گواه آیات ابتدایی سوره‌ی تحریم قطعا برترین زنان عصر خویش نبوده اند. اما به دلیل انتسابشان به حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)، قطعا دارای‌شان و منزلت خاص اجتماعی بوده‌اند و به شرافت همسری پیامبر درآمده بودند.
خداوند در آیه‌ی ۳۰ سوره‌ی مبارکه‌ی احزاب، به همسران پیامبر این هشدار را می‌دهد که مبادا فریب این منزلت اجتماعی را بخورند و از موقعیت خویش سوء استفاده کنند. زیرا اگر خداوند به کسی‌شان و رتبه‌ای عطا کند، قطعا مسئولیت آن شخص نسبت به دیگران بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر از سوی یکی از همسران رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، عمل قبیحی سر بزند به خاطر مسئولیت دوچندان آنان، مجازاتشان نیز دوبرابر مردم عادی خواهد بود.
در حقیقت این آیه فقط مختص به زنان پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیست و خدای متعال درصدد بیان یک قاعده‌ی کلی می‌باشد. آن قاعده این است که اگر کسی در جامعه‌ی اسلامی صاحب منزلت وشان خاصی شد، این منزلت، برای او مصونیت در برابر مجازات ایجاد نمی‌کند بلکه بالعکس انتظارات و مسئولیت آن شخص بیشتر شده و مجازات او نسبت به دیگران شدیدتر خواهد بود.
این موضوع در روایات اهل بیت (علیهم السلام) هم مورد تاکید قرار گرفته است. بر طبق روایت ائمه‌ی معصومین (علیهم السلام)، سادات که از نسل رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هستند و به دلیل انتسابشان به رسول خدا دارای منزلت و احترام ویژه‌ای در میان مومنین می‌باشند، اگر مرتکب معصیتی گردند، مجازات آن‌ها به دلیل منزلتشان دو برابر دیگران خواهد بود.
امام رضا (سلام اللّه علیه) خطاب به برادرشان زیدالنار، که فرد منحرفی بود و به اینکه نسل حضرت فاطمه زهراء (سلام اللّه علیها) است، می‌نازید، و خود را مستحق دوزخ نمی‌دانست، فرمودند: «آیا فکر کرده‌ای که حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) خداوند را فرمانبرداری کند و روزها روزه بدارد و شبها به پاخیزد و تو خداوند را عصیان کنی و سپس هر دو روز قیامت مساوی باشید؟ و در این صورت تو از او نزد خداوند عزیزتر خواهی بود! همانا امام علی بن الحسین (علیه السلام) می‌فرمودند: « نیکوکاران ما (فرزندان پیامبر) دو اجر و زشت‌کاران ما دو عذاب دارند.» (۱)
یا اگر شیعیان به سبب انتسابشان به اهل بیت عصمت و طهارات دارای مقام و منزلت هستند، توقع از آنان نیز بیش از دیگران است.
امام صادق (سلام اللّه علیه) به یکی از شیعیان که به گناه شرب خمر آلوده بود، فرمودند: «نیکی از همه نیکو است از تو بهترو نیکوتر است، زیرا تو به ما نزدیک هستی و بدی از همه بد است و از تو بدتر است (زیرا به ما نزدیک هستی)» (۲)

(۱) عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص: ۲۳۲
(۲) مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج۴، ص: ۲۳۶