بسم الله الرحمن الرحیم
«فَكَمْ يَا إِلٰهِى مِنْ كُرْبَةٍ قَدْ فَرَّجْتَها، وَهُمُومٍ قَدْ كَشَفْتَها، وَعَثْرَةٍ قَدْ أَقَلْتَها، وَرَحْمَةٍ قَدْ نَشَرْتَها، وَحَلْقَةِ بَلاءٍ قَدْ فَكَكْتَها.»
خداى من! چه بسيار غم و اندوهی كه از دلم پراكندى و ناراحتى‏هايى كه از من زدودى و لغزش‏هايى كه بر من بخشيدى و رحمتى كه بر من گستردى و زنجير بلايى كه آن را گسستى.
لطف های خداوند متعال
در این فراز از دعای شریف افتتاح، امام زمان (علیه السلام) یادآور رحمت¬ ها و لطف های پی در پی و مکرّر خداوند متعال در حق بندگان می¬شوند. این رحمت¬های مکرّر چنین است:
1. بر طرف شدن گرفتاری و غم ها «مِنْ كُرْبَةٍ قَدْ فَرَّجْتَها، وَهُمُومٍ قَدْ كَشَفْتَها»
2. چشم پوشی از لغزش ها « وَعَثْرَةٍ قَدْ أَقَلْتَها»
3. گسترش رحمت «وَرَحْمَةٍ قَدْ نَشَرْتَها»
4. دفع بلاء « وَحَلْقَةِ بَلاءٍ قَدْ فَكَكْتَها.»
یادآوری و تذکر این رحمت ها از طرفی موجب بیشتر شدن محبت بندگان به خداوند متعال می¬شود و از سویی دیگر به صورت تلویحی درخواست تکرار این رحمت ها از خداوند متعال می شود.
امام زمان (علیه السلام) واسطه فیض
همانطور که در مباحث گذشته اشاره شد، خداوند متعال از طریق اسباب امور خود را به انجام می¬رساند و از طریق ولی خود امام زمان (علیه السلام) الطاف خود را شامل حال بندگان می¬گرداند. انجام لطف¬های ذکر شده نیز از طریق امام زمان (علیه السلام) صورت می¬پذیرد. به همین جهت به ایشان، «وليّ نعمت» گفته می شود.
امام زمان (عج) چنین می فرمایند:
« وَ بِي يَدْفَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي.» (1)؛ به واسطه من خداوند متعال، بلا را از خاندان و شیعیان من بر طرف می کند.
همچنین در نامه به شیخ مفید ره چنین مرقوم فرمودند:
«إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَكُمُ الْأَعْدَاء» (2)؛ از یارى رساندن به شما کوتاهى نکرده فراموشتان نمى کنیم، و اگر چنین نبود ناگوارى ها بر شما نازل و دشمنان شما را نابود مى ساختند.
در ماجرای تشرّف شیخ حسن کاظمینی، فرستاده امام زمان (عج) مواردی را به شیخ تذکر می دهد که امام زمان (علیه السلام) جان او را از خطر مرگ نجات داده اند.(3)
بنابراین خداوند متعال، دفع بلاء و گسترش رحمت خود را از طریق وجود مقدّس ولی خود حضرت بقیّة اللّه (علیه السلام) انجام می دهد.
راه های دفع غم و اندوه و جلب رحمت الهی
برای دفع غم و اندوه از دل و جلب رحمت الهی راه های مختلفی در روایات شمرده است که به برخی از آن ها اشاره می شود:
1. رفع گرفتاری از مؤمنین (4)
2. زیارت امیرالمؤمنین(5)، سید الشهداء (6) و امام رضا (علیهم السلام) (7)
3. یتیم نوازی و دست گیری از ضعیفان(8)
امید است خداوند متعال در این ماه برکت و رحمت، به ما توفیق بهره گیری از موارد یاد شده را عنایت نماید.
__________________________
(1) كمال الدين و تمام النعمة، ج‏2، ص: 441.
(2) احتجاج (طبرسي)، ج‏2، ص: 497.
(3) برکات حضرت ولی عصر(عج)، ترجمه العبقری الحسان، صص 125ـ 118.
(4) كشف الغمة في معرفة الأئمة ، ج‏2، ص: 30:« مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كُرَبَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مَنْ أَحْسَنَ أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِين‏»
(5) وسائل الشیعه، ج14، ص378.
(6) کامل الزیارات، ص167.
(7) من لایحضره الفقیه، ج2، ص583.
(8) مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏11، ص: 172«مَنْ آوَى الْيَتِيمَ وَ رَحِمَ الضَّعِيفَ وَ أَنْفَقَ عَلَى وَالِدِهِ وَ رَفَقَ عَلَى وَلَدِهِ وَ رَفَقَ بِمَمْلُوكِهِ أَدْخَلَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِي رِضْوَانِهِ وَ نَشَرَ عَلَيْهِ رَحْمَتَهُ وَ مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ وَ بَسَطَ رِضَاهُ وَ بَذَلَ مَعْرُوفَهُ وَ وَصَلَ رَحِمَهُ وَ أَدَّى أَمَانَتَهُ جَعَلَهُ اللَّهُ فِي نُورِهِ الْأَعْظَمِ يَوْمَ الْقِي